Hibernate’deki sınıf ilişkilerini incelediğimiz yazı dizimizin bir önceki bölümünde 1:M ilişkileri incelemeye başlamıştık. Sınıflar arası ilişkilerde en detaylı ilişki türü olan 1:M ilişkileri kaldığımız yerden incelemeye devam edelim.
1:M ilişkilerde kullanılan diğer bir collection tipi ise java.util.List‘dir. List duplikasyona izin verir ve elemanların
eklenme sıralarını da korur. Dolayısıyla elemanların liste içerisindeki sırasının veritabanında bir sütunda tutulması
gerekir. Buna “index column” adı verilmektedir. Bu sütun JPA 2’de @OrderColumn annotasyonu ile tanımlanabilmektedir.
JPA 2 öncesi Hibernate’e özel @IndexColumn annotasyonunun kullanılması gerekmekteydi. @OrderColumn ile @IndexColumn
annotasyonlarının işlevleri aynı olmasına rağmen aralarında ufak bir fark vardır. @IndexColumn annotasyonu ile sıranın
sıfırdan başka herhangi bir değerden başlaması sağlanabilir. @OrderColumn‘da ise sütun değerleri mutlaka sıfırdan
başlamak zorundadır.
List türündeki 1:M ilişkiler performans açısından en problemli olan ilişki türüdür. Liste içerisine yapılan ekleme ve
çıkarmalar elemanların index column değerini değiştirebileceği için Hibernate, index column değerlerini birkaç UPDATE
ile güncelleme yoluna gidebilmektedir. Bu da eleman sayısının fazla olduğu ve elemanların sıralarının sıkça değiştiği
durumlar için pek uygun değildir.
List tipli ilişkileri @JoinColumn ile eşleştirmek en sağlıklı yöntem olacaktır. Hibernate @JoinTable ile tanımlanmış
liste tipli ilişkileri yönetirken bazı problemlere neden olmaktadır. Eğer @JoinTable kullanmışsanız ve liste içindeki
bir elemanı silmişseniz, Hibernate garip biçimde listenin son elemanını silmeye çalışmaktadır. Konuyla ilgili olarak daha
detaylı bilgi için bu bug’a bakabilirsiniz.
1:M list tipli ilişki eğer çift yönlü bir ilişki ise dikkat etmemiz gereken bir nokta daha vardır. Çift yönlü 1:M list
ilişkide ilişkiyi yöneten tarafı belirtmek için mappedBy attribute’unu @OneToMany annotasyonu üzerinde kullanırsak
ilişkiyi M:1 tarafı yöneteceği için Hibernate uygulama içerisinde çalışma zamanında liste içerisine yapılan ekleme ve
çıkarmalara dikkat etmeyecek, bu durumda da index column değerleri sağlıklı biçimde yönetilemeyecektir. @ManyToOne
annotasyonu ise mappedBy attribute içermez. mappedBy attribute 1:M tarafında da kullanılmadığı takdirde ilişki aynı
anda hem 1:M, hem de M:1 tarafından yönetilecektir. Böyle bir durumda Hibernate ilişkinin yönetilmesi için birden fazla
SQL ifadesi üretebilir. Ayrıca teknik olarak burada aynı tür iki entity arasında çift yönlü bir 1:M ilişkisi değil, tek
yönlü 1:M ve M:1 şeklinde iki farklı ilişki söz konusudur. İş mantığına göre bazen bu şekilde ilişkiler olabilir. Ancak
çift yönlü 1:M ilişki ihtiyacı söz konusu olduğunda bu yanlış bir eşleme anlamına gelmektedir. Kısaca çift yönlü liste
tipli ilişkiler mutlaka 1:M tarafı üzerinden yönetilmelidir. Çift yönlü 1:M list ilişkinin source entity tarafını yöneten
taraf yapmak için gereken, aynı @JoinColumn annotasyonunu iki tarafta da tanımlamak ancak M:1 tarafının insertable
ve updateable attribute’larını “false” yaparak bu tarafın salt okunur bir ilişki olmasını sağlamaktır.
Map kullanılan 1:M ilişkileri ise en nadir karşımıza çıkan ilişkilerdir. Ancak bazı özel senaryolarda oldukça kullanışlı
olabilmektedirler. Bilindiği üzere java.util.Map Java Collection API’sine dahildir, ancak bir collection değildir.
key-value ikililerini tutar. Key değerleri map içerisinde benzersiz olmalıdır. Başka bir ifade ile key değerleri
üzerinden map içerisinde duplikasyona izin verilmez. Eklenen key-value pair’lerinin ekleme sıraları ise korunmaz. Value
değerleri entity olan map tipli 1:M ilişkilerde key değerlerinin ne olacağı @MapKey annotasyonu ile belirtilmelidir.
@MapKey annotasyonuna verilen değer hedef entity’nin sınıfındaki bir “property“nin ismi olmalıdır. En sık düşülen
hatalardan birisi buraya sütun ismi yazmaktır. Bu property ayrıca “persistent” bir property olmalıdır.
Bir sonraki yazımızda bileşen içeren 1:M ilişkileri daha yakından inceleyeceğiz.