Bir önceki yazımızda 1:M entity-bileşen türü ilişkileri incelemiştik. Bu yazımızda ise M:N ilişkileri incelemeye başlayacağız.
M:N ilişkiler sadece entity’ler arasında olabilir. İlişkili entity’lerin bilgisi veritabanında bir “association tablo“da
tutulur. İlişkiler tek veya çift yönlü olabilirler. Eğer çift yönlü bir M:N ilişki varsa, taraflardan birisi bu ilişkiyi
yöneten olarak tanımlanmalıdır. Hedef entity’lerin tutulduğu Collection sınıfının türüne göre de M:N ilişki List,
Set, Bag veya Map şeklinde olabilir.
M:N ilişki kurmak için @ManyToMany anotasyonu kullanılır. Eğer ilişki çift yönlü ise ilişkinin diğer tarafına da
@ManyToMany anotasyonu yerleştirilir. Çift yönlü ilişkilerde yöneten taraf mappedBy attribute ile tanımlanır. İlişki
ister tek, isterse çift yönlü olsun association tablo tanımı yapılmalıdır. Bunun için @JoinTable anotasyonu kullanılır.
@JoinTable anotasyonunda tablo isminin yanı sıra her iki entity’nin tablolarına doğru kurulacak FK ilişkilerinin
bilgilerinin de belirtilmesi gerekir. joinColumns attribute’una source entity’nin PK’sına, inverseJoinColumns
attribute’unda ise target entity’nin PK’sına doğru referans verilmesi gerekir. Bu referanslar association tablo’da iki
ayrı sütun olarak karşılık bulur.
M:N ilişkilerinde genellikle association tablo içerisinde ilişkili tablolara FK veren bu iki sütun dışında ilave başka bilgilerin de tutulması söz konusudur. Bu ilave bilgiler ilişki ile ilgili bilgilerdir. Örneğin, ilişkinin kim tarafından kurulduğu, ne zaman kurulduğu, geçerlilik süresi vb. Böyle bir durumda association tablonun da ayrı bir entity veya bileşen sınıf ile eşleştirilmesi gerekir. Association tablo da ayrı bir entity ile eşleştirildiği vakit bu durumda M:N ilişki iki tane 1:M ilişkiye dönüşmektedir. Association tablo bir entity veya embedabble ile eşleştirilebilir. Her ikisinin de kendine göre artı ve eksileri vardır.
Association tablo entity ile eşleştirildiği vakit asıl M:N ilişkisinin her iki yanından da bu “association entity“ye 1:M
referanslar verilebilir. Association entity’den de bu source ve target entity’lere M:1 referans verilebilir. Association
tablonun entity ile eşleştirilmesinin en önemli artısı M:N ilişkideki her iki entity’den de association entity’ye referanslar
verilebilmesidir. Association entity kendi başına Hibernate’deki entity’lerin yaşam döngüsüne dahil olacaktır. Bu durumda
da association entity’nin collection’dan çıkarılması entity’nin silinmesi anlamına da geleceği için genellikle bu tür 1:M
ilişkiler orphanRemoval=true attribute ile parent-child şeklinde tanımlanmaktadır.
Diğer senaryo ise association tablo’nun entity yerine embeddable bir bileşen sınıf ile eşleştirilmesidir. Association tablo bir bileşen sınıf ile eşleştirildiği takdirde asıl M:N ilişkideki source ve target entity’lerin hangisinde bu bileşenleri içeren collection’ın tanımlanacağına karar vermek gerekir. Çünkü bileşenler sadece ve sadece tek bir entity instance’ına ait olabilirler. Ancak bileşen içerisinden bir veya daha fazla farklı türde entity ile M:1 ilişki kurulması mümkündür. Bu şekilde association tablo bir embeddable ile eşleştirilerek M:N ilişki association tablosuna karşılık gelen bileşen ile birlikte tanımlanmış olur.
M:N ilişkiler lazy veya eager olarak tanımlanabilir. Default olarak M:N ilişkiler lazy’dir. Ancak @ManyToMany
anotasyonundaki fetchType attribute’una değer olarak FetchType.EAGER değeri verilerek M:N ilişki eager yüklenebilir.
Bu yazı ile birlikte, Hibernate’de sınıf ilişkilerini incelediğimiz altı bölümlük yazı dizimizi tamamlamış oluyoruz. Sonuç olarak, Hibernate’de veya JPA’da sınıflar arası ilişkilerin iş mantığının ve veri modelin ihtiyaçlarına göre uygun ve doğru biçimde oluşturulmasının çalışma zamanındaki persistence işlemlerinin sağlıklı ve hızlı biçimde yürütülmesi için oldukça önemli olduğunu söyleyebiliriz.